Μνήμες early 00s ξυπνά στους Έλληνες η νέα (παγκόσμια αυτή τη φορά) τάση της Gen Z και των Millennials στις διακοπές.

Υπό το άρρητο peer pressure στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για εντυπωσιακά και συχνά ταξίδια στο εξωτερικό, ολοένα και περισσότεροι νέοι ταξιδιώτες χρησιμοποιούν υπηρεσίες «buy now, pay later (BNPL)», «ψωνίστε τώρα, πληρώστε αργότερα», για να καλύψουν τα έξοδα διακοπών τους, όπως αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή και κρουαζιέρες, πληρώνοντας σε δόσεις χωρίς τόκους.

Σύμφωνα με διεθνή ανάλυση της Klarna, αυξάνεται ραγδαία το ποσοστό των ταξιδιωτών που προτιμούν τις δόσεις αντί για εφάπαξ πληρωμές. Η εταιρεία ανέφερε ότι οι κρατήσεις ταξιδιών που διαχειρίστηκε αυξήθηκαν κατά 50% σε έναν χρόνο, ενώ και η ανταγωνιστική της Affirm κατέγραψε άνοδο 38% στον κλάδο ταξιδιών και εκδηλώσεων το τελευταίο τρίμηνο του 2024, ξεπερνώντας σε όγκο πληρωμών το 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Χαρακτηριστική της νέας τάσης είναι η κατάσταση στις ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με την εταιρεία συμβουλευτικής NerdWallet, σχεδόν 1 στους 5 Αμερικανούς σκοπεύει να χρησιμοποιήσει BNPL για τις φετινές καλοκαιρινές διακοπές.

Ο Jamie Twiss, CEO της Carrington Labs, εταιρείας ανάλυσης πιστωτικού κινδύνου, επισημαίνει πως οι νέες γενιές προτιμούν γενικότερα τις υπηρεσίες BNPL, γεγονός που εξηγεί και τη χρήση τους για ταξίδια, ιδίως όταν συνδυάζονται με συναυλίες ή άλλα σόου με διεθνή εμβέλεια. Ενδεικτικό παράδειγμα: το φετινό Coachella, όπου το 60% των εισιτηρίων γενικής εισόδου αγοράστηκαν μέσω δόσεων – με επιπλέον χρέωση 41 δολαρίων. Όμως, πόσο ασφαλής είναι αυτή η επιλογή;

Ο Sunil Sachdev από τη Fiserv υποστηρίζει ότι, όταν χρησιμοποιούνται υπεύθυνα, τα BNPL μπορούν να είναι χρήσιμο εργαλείο. Παρά τους αρχικούς φόβους, οι καθυστερήσεις πληρωμών παραμένουν περιορισμένες. Ο Twiss προσθέτει ότι πολλοί επιλέγουν BNPL ακόμα και αν έχουν τα χρήματα, απλώς για να κατανείμουν τα έξοδα.

Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη χρήση κρύβει κινδύνους. Το Γραφείο Χρηματοπιστωτικής Προστασίας Καταναλωτή των ΗΠΑ ανέφερε ότι το 63% των χρηστών BNPL το 2022 διατηρούσαν πολλαπλά ενεργά δάνεια. Το «στοίβαγμα» δόσεων, τα προβλήματα επικοινωνίας με τις εταιρείες και η αδυναμία αποπληρωμής μετά από απρόοπτα – όπως απώλεια εργασίας ή βλάβες οχημάτων – είναι μόνο μερικές από τις παγίδες, σύμφωνα με τον Andrew Lokenauth του TheFinanceNewsletter.com.

«Έχω δει πάνω από 100 πελάτες να πνίγονται σε BNPL χρέη για ταξίδια», λέει. «Αν χάσεις μια πληρωμή, δεν υπάρχει περιθώριο – έρχονται πρόστιμα και μείωση στην πιστοληπτική σου ικανότητα».

Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως δεν λειτουργούν όλες οι εταιρείες BNPL με τον ίδιο τρόπο. Η Affirm, για παράδειγμα, δεν επιβάλλει τέλη καθυστέρησης και εξετάζει προσεκτικά τους αιτούντες. Η ταξιδιωτική πράκτορας Precious Caroll συμβουλεύει τους πελάτες της να χρησιμοποιούν BNPL μόνο εφόσον έχουν ήδη τα χρήματα για το ταξίδι. Όμως αναγνωρίζει ότι είναι «ιδανική επιλογή» όταν προκύψει κάποια καλή προσφορά.

Ανάλογες περιπτώσεις καταγράφει και η Jackie Steele, ειδική σε ταξίδια Disney: «Πολλοί μου λένε ότι χάρη στο BNPL κατάφεραν να πάνε τελευταία στιγμή ή να μείνουν σε καλύτερο, πολυτελές ξενοδοχείο». Στον αντίποδα, ο Lokenauth προβληματίζεται από τους πιθανούς κινδύνους της υπερχρέωσης: «Αν δεν μπορείτε να πληρώσετε τις διακοπές σας μετρητοίς, ίσως δεν θα έπρεπε να τις κάνετε».