Η αιφνιδιαστική απόφαση του προέδρου Τραμπ να «παγώσει» για 90 ημέρες τους υψηλούς αμοιβαίους δασμούς που είχε ανακοινώσει στις 2 Απριλίου, ήρθε λίγες μόλις ώρες αφότου αυτοί τέθηκαν σε ισχύ. Η παύση αφορά σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη εκτός από την … Κίνα, στην οποίο Αμερικανός πρόεδρος επέβαλε δασμούς 125%, κλιμακώνοντας την εμπορική διαμάχη, παρότι δύο 24ωρα νωρίτερα είχε στιγμιαία εμφανιστεί πιο διαλλακτικός λέγοντας πως «περίμενε» τηλέφωνο από το Πεκίνο για διαπραγμάτευση, αμέσως μετά από μία «επιτυχημένη συνομιλία» και με τη Νότια Κορέα.

Ο «πάγος» αποφασίστηκε μετά από μία εβδομάδα έντονων πιέσεων από τις αγορές με απώλειες τρισεκατομμυρίων, μετοχές να υποχωρούν κατακόρυφα, και μία καταιγίδα παρασκηνιακών παρεμβάσεων από τραπεζίτες, επιχειρηματίες, βουλευτές και ξένους ηγέτες. Ο Τραμπ παρομοίασε την κατάσταση με «έναν νευρικό αθλητή που δεν μπορεί να αγωνιστεί». Στην πραγματικότητα, παρακολουθώντας την ελεύθερη πτώση των ομολόγων και ακούγοντας στελέχη όπως τον CEO της JPMorgan, Τζέιμι Ντάιμον, να προειδοποιούν για ύφεση, ο Τραμπ άλλαξε ρότα, εκτιμά η Wall Street Journal και ας προσπάθησε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ να το παρουσιάσει ως μέρος του σχεδίου εξ αρχής, δηλώνοντας «μην αντεπιτίθεστε και θα ανταμειφθείτε».

Η αιφνιδιαστική στροφή ανακοινώθηκε μέσω της προσωπικής του πλατφόρμας στα social media, την ώρα που βρισκόταν στο Οβάλ Γραφείο μαζί με τον Μπέσεντ και τον υπουργό Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ.

Σύμφωνα με τον Μπέσεντ, πάνω από 75 χώρες έχουν επικοινωνήσει με την αμερικανική κυβέρνηση για διαπραγματεύσεις, με την Ιαπωνία να βρίσκεται «στην πρώτη γραμμή». Η αλήθεια όμως παραμένει πως κατά την «Ημέρα Απελευθέρωσης» είχε κατηγορήσει σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη πως για χρόνια εκμεταλλευόταν τις ΗΠΑ και προς το παρόν καμία συμφωνία δεν έχει κλείσει, οπότε προς τι ο προκαταβολικός «πάγος» στους δασμούς; Είναι σαφές ότι το αφήγημα άλλαξε.

Την Κυριακή, Τραμπ και Μπέσεντ πέταξαν μαζί προς τη Φλόριντα και αργότερα επέστρεψαν στην Ουάσιγκτον με το Air Force One. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, ο Μπέσεντ τον παρότρυνε να δώσει προτεραιότητα στον διάλογο και όχι στη σύγκρουση, σύμφωνα με την Wall Street Journal.

Σημαντικός παράγοντας ήταν και οι αγορές. Όπως ανέφεραν συνεργάτες του Τραμπ, τις τελευταίες ημέρες ο πρόεδρος ρωτούσε συνεχώς για την πορεία του χρηματιστηρίου και παρακολουθούσε τις εξελίξεις. Γευμάτισε με τον επενδυτή Τσαρλς Σουάμπ και συνάντησε τη Δημοκρατική κυβερνήτη του Μίσιγκαν, Γκρέτσεν Γουίτμερ, η οποία του σκιαγράφησε τις συνέπειες των δασμών στη βιομηχανία αυτοκινήτων της Πολιτείας της.

Το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ παραδέχθηκε πως «είδε ανθρώπους να αρχίζουν να ανησυχούν» λόγω της πτώσης των ομολόγων. Και το πρωί της Τετάρτης, παρακολούθησε την εμφάνιση του Τζέιμι Ντάιμον στο Fox Business, όπου ο CEO της JPMorgan χαρακτήρισε την ύφεση «πιθανό αποτέλεσμα» του σχεδίου των δασμών, ζητώντας από τον πρόεδρο να δώσει χρόνο στον Μπέσεντ για διαπραγματεύσεις. Η παρέμβαση του Ντάιμον θεωρήθηκε καίρια, παρότι δεν έχει άμεση επικοινωνία με τον Τραμπ τα τελευταία χρόνια. Το μήνυμά του, ωστόσο, έφτασε στον Λευκό Οίκο μέσω της τηλεόρασης – του αγαπημένου καναλιού επικοινωνίας του προέδρου, σχολιάζει η WSJ.

Ο Τραμπ, πάντως, διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους πως είχε σκεφτεί την αναστολή των δασμών «τις τελευταίες ημέρες» και πως αποφάσισε τελικά «νωρίς το πρωί της Τετάρτης». Δεν συμβουλεύτηκε νομικούς για τη διατύπωση της ανακοίνωσης – όπως είπε, «το γράψαμε από την καρδιά μας».

Ενώ η ανακοίνωση αιφνιδίασε τους περισσότερους, αρκετοί βουλευτές και αξιωματούχοι είχαν ήδη δείξει την απογοήτευσή τους με τον τρόπο λήψης αποφάσεων. Κατά τη διάρκεια ακρόασης στο Κογκρέσο, ο επικεφαλής διαπραγματευτής Τζέιμσον Γκριρ ενημερώθηκε για την αλλαγή γραμμής σχεδόν ταυτόχρονα με τους υπόλοιπους. «Αυτό είναι ερασιτεχνισμός», αντέδρασε έξαλλος ο Δημοκρατικός βουλευτής Στίβεν Χόρσφορντ. «Πώς διαχειρίζεστε τις διαπραγματεύσεις όταν ο πρόεδρος τουιτάρει από όπου κι αν βρίσκεται;»

Ο Μπέσεντ, μάλιστα, ακύρωσε την τελευταία στιγμή συμμετοχή του σε γεύμα με τη συντηρητική κοινοβουλευτική ομάδα των Ρεπουμπλικανών, καθώς κλήθηκε εσπευσμένα στον Λευκό Οίκο.

Όσοι γνωρίζουν τον Τραμπ δεν εξεπλάγησαν. Σύμφωνα με στενούς συνεργάτες, «είναι μελετητής των αγορών» και «συμβουλεύεται πολλούς εκτός Ουάσινγκτον». Για τον ίδιο και το επιτελείο του, αυτή ήταν μια σκόπιμη στρατηγική: να ανεβάσει τον πήχη, ώστε να φέρει τις χώρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Τώρα όμως πληθαίνουν οι φωνές για χειραγώγηση της αγοράς καθώς είναι ηλίου φαεινότερον πως όποιος γνώριζε εκ των προτέρων για αυτή την αλλαγή, ήταν σε θέση να θησαυρίσει μέσα σε ένα απόγευμα. Και πολλοί έσπευσαν να σημειώσουν πως οι αγορές μετοχών σε NASDAQ και S&P500 SPY αυξήθηκαν δραματικά δέκα λεπτά πριν από την ανάρτηση – κυβίστηση του Τραμπ στο Truth Social.