Εδώ και πάνω από μία δεκαετία, η Κίνα επενδύει μαζικά στην αυτοματοποίηση, χρησιμοποιώντας ρομπότ και (τελευταία) τεχνητή νοημοσύνη για να μετατρέψει τα εργοστάσιά της σε υπερ-παραγωγικές μονάδες, καταφέρνοντας μεθοδικά ένα από τα πιο εντυπωσιακά τεχνολογικά άλματα του αιώνα. Και η συγκυρία του εμπορικού πολέμου αναδεικνύει αυτή την συντονισμένη τεχνολογική εξέλιξη σε νικητήριο «χαρτί».

Σε ολόκληρη τη χώρα, ρομπότ αντικαθιστούν εργατικά χέρια με αστραπιαίο ρυθμό, ακόμα και σε χιλιάδες μικρές βιοτεχνίες. Το αποτέλεσμα είναι μια πρωτοφανής βιομηχανική δυναμική, που επιτρέπει στην Κίνα να κρατά τις τιμές χαμηλές ενώ βελτιώνει την ποιότητα, να αυξάνει τους ρυθμούς εξαγωγών και να «βλέπει» μια διέξοδο για να μεταβολίσει τους υπέρογκους δασμούς που έχει επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ρομποτικής, η Κίνα είναι ήδη τρίτη παγκοσμίως σε αριθμό εργοστασιακών ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους, πίσω μόνο από τη Νότια Κορέα και τη Σιγκαπούρη, και αυτό χάρη σε ένα κρατικά υποστηριζόμενο σχέδιο που ενισχύεται από γενναία χρηματοδότηση – 1,9 τρισ. δολάρια την τελευταία τετραετία – αλλά και από ένα στρατό νέων μηχανικών: 350.000 αποφοιτούν κάθε χρόνο από κινεζικά πανεπιστήμια, έναντι μόλις 45.000 στις ΗΠΑ, όπως παρατηρούν σε ανάλυσή τους οι New York Times.

Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της αυτοκινητοβιομηχανίας Zeekr, όπου 820 ρομπότ εργάζονται σε γραμμές παραγωγής, πολλές από τις οποίες λειτουργούν ως «σκοτεινά εργοστάσια» – πλήρως αυτοματοποιημένοι χώροι χωρίς την παραμικρή ανθρώπινη παρουσία ή ανάγκη για φωτισμό.

Από μικρά μηχανουργεία που αγοράζουν πλέον ρομποτικούς βραχίονες αξίας 40.000 δολαρίων, μέχρι τεράστιες βιομηχανίες που βασίζονται σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για τον σχεδιασμό και τον έλεγχο ποιότητας, η αυτοματοποίηση επεκτείνεται σε κάθε επίπεδο της κινεζικής παραγωγής. Οι εργαζόμενοι, αν και δεν έχουν εξαφανιστεί, περιορίζονται σε πιο εξειδικευμένους ρόλους, όπως η τελική επιθεώρηση ή η τοποθέτηση πολύπλοκων εξαρτημάτων.

Η τεχνολογική υπεροχή της Κίνας ενισχύεται και από την «προνοητική» εξαγορά ξένων εταιρειών ρομποτικής, όπως η γερμανική Kuka, αλλά και από την εσωτερική ανάπτυξη προηγμένου εξοπλισμού. Χαρακτηριστικό είναι πως όταν άνοιξε το νέο εργοστάσιο της Volkswagen στο Χεφέι, σε αυτό «εργαζόταν» μόλις ένα ρομπότ από τη Γερμανία και 1.074 από τη Σαγκαή.

Το πρόγραμμα «Made in China 2025», που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία, περιέλαβε τη ρομποτική επανάσταση ανάμεσα στις δέκα βασικές βιομηχανίες για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται ακόμα και η ανάπτυξη ανθρωπόμορφων ρομπότ – με το Πεκίνο να ζητά από τις εταιρείες να δοκιμάσουν τέτοιες συσκευές στις γραμμές παραγωγής τους. Παρά τα περιορισμένα αποτελέσματα μέχρι στιγμής, η τεχνολογία αυτή λαμβάνει όλο και περισσότερη δημοσιότητα, ακόμα και σε δημόσιες εκδηλώσεις, όπως η πρόσφατη συμμετοχή ρομπότ σε ημιμαραθώνιο του Πεκίνου.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, Λι Τσιανγκ, έθεσε την ανάπτυξη «έξυπνων ρομπότ» ως εθνικό στόχο για το 2025, με το Πεκίνο να δημιουργεί κρατικό επενδυτικό ταμείο 137 δισ. δολαρίων ειδικά για την ενίσχυση της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Καθώς η Δύση προσπαθεί να ακολουθήσει, ο «σιωπηλός στρατός» των ρομπότ της Κίνας ήδη προελαύνει. Κι αν η τεχνολογική πρόοδος είναι το πεδίο της επόμενης εμπορικής αναμέτρησης, τότε το Πεκίνο έχει ήδη εξασφαλίσει ένα σοβαρό πλεονέκτημα.