Εκείνο που δεν κατόρθωσαν έως τώρα ούτε στρατηγικοί σχεδιασμοί τύπου Μακρόν, ούτε και η πραγματικότητα του πολέμου στην Ουκρανία, φαίνεται να το πετυχαίνει η περιφρονητικότητα της παρέας Τραμπ προς την Ευρώπη: την αφύπνιση αντανακλαστικών απειλής στους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Αντανακλαστικών που σπεύδει τώρα να καλλιεργήσει το σύστημα των Βρυξελλών με Οδηγία για «στρατηγική ετοιμότητα» με αποθήκευση ειδών πρώτων ανάγκης για επάρκεια 72 ωρών.

Την έχει η Ευρώπη, πάντως η ΕΕ, μια τάση να παράγει έννοιες και προσεγγίσεις για τα θέματα ασφαλείας και εξωτερικών σχέσεων στην πιο λανθασμένη στιγμή. Θυμηθείτε: η διαβόητη Στρατηγική Πυξίδα δημοσιοποιήθηκε λίγο προτού τα πρώτα Ρωσικά τανκς μπουν στο Ουκρανικό έδαφος^. πολύ νωρίτερα, κείμενα για την στρατηγική αυτονομία είχαν δει το φως της δημοσιότητας ακριβώς την παραμονή του Brexit – δηλαδή πριν την αποχώρηση όχι απλώς μιας από τις δυο πυρηνικές δυνάμεις από την ΕΕ, αλλά και μιας από τις κατεξοχήν με στρατηγική προσέγγιση χώρες (φάνηκε αυτό τώρα-τώρα, με την Βρετανία να συγκαλεί τους «προθύμους» – μεταξύ των οποίων την Τουρκία, όχι όμως και την Ελλάδα – στο Λονδίνο, για στήριξη στην μετά-την-κατάπαυση-του-πυρός-Ουκρανία).

Τώρα-τώρα, πάντως, η ΕΕ μπορεί να καυχηθεί ότι έβγαλε στο προσκήνιο  ένα πρόγραμμα-πλαίσιο επανεξοπλισμού, βαφτισμένο με το αναμενόμενο ακρωνύμιο Βρυξελλών/ReArm, αλλά και με ρήτρα διαφυγής/άρση των δημοσιονομικών περιορισμών (του μέχρι προ μηνών απόλυτου τοτέμ!…) και με προσαρμογή της αποστολής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,  προκειμένου να διευκολυνθεί η διάθεση πόρων για την άμυνα. Παράλληλα κείμενο/Λευκή Βίβλο για «Ετοιμότητα 2030» -από τον Επίτροπο Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους, Λιθουανό – σε κατεύθυνση γενικής προετοιμασίας της ΕΕ. Με μεγάλη προσοχή, στην προ ημερών Κορυφή των «27» διευκρινιζόταν βέβαια ότι όλα αυτά λειτουργούν συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ «το οποίο παραμένει, για τα Κράτη-μέλη του, θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας»: μην πολυενοχλήσουμε το θηρίο/ΗΠΑ Τραμπ ενόψει Κορυφης του ΝΑΤΟ στην Χάγη σε 3 μήνες….

Η νέα πρωτοβουλία για στοκάρισμα ασφαλείας για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, προερχόμενη από το δίδυμο των Επιτρόπων Ατζά Λαμπίμπ (Βελγίδα Αλγερινής καταγωγής), με χαρτοφυλάκιο Ετοιμότητας, Διαχείρισης Κρίσεων και Ισότητας και Ρωξάννης Μινζάτου (Ρουμάνα), Εκτελεστικής Αντιπροέδρου για τα Κοινωνικά Δικαιώματα, τις Δεξιότητες και την Ετοιμότητα, έχει ικανήν προϊστορία. Ήταν πριν αρκετούς μήνες που, σε Σουηδία αλλά και σε Laender της Γερμανίας, είχαν αποσταλεί (από υπουργεία Υγείας, Εσωτερικών ή/και Παιδείας…) σε σπίτια οικογενειών συστάσεις-προειδοποιήσεις, που καλούσαν σε δημιουργία αποθεμάτων ασφαλείας για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Είχαν προηγηθεί και συστάσεις για προμήθεια ακόμη και χαπιών ιωδίου – αυτό ήταν όταν είχαν «ανέβει» φόβοι πυρηνικού πλήγματος στην Ουκρανία: μετ’ ου πολύ υποχώρησαν (παρά την συνεχή ανησυχία για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια).

Η τωρινή απόπειρα δημιουργίας κατανεμημένου διχτυού ασφαλείας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με νομοθετική παραίνεση/παρέμβαση της ΕΕ – σε μια λογική ατομικής ευθύνης κι εδώ: κάθε σπίτι/κάθε οικογένεια θα πρέπει να μεριμνήσει! – έρχεται αφότου το Ευρωβαρόμετρο Χειμώνα 2025 κατέγραψε 66% του συνόλου των Ευρωπαϊκών πληθυσμών να ζητούν/προσδοκούν «ισχυρότερο ρόλο της ΕΕ στην προστασία από παγκόσμιες κρίσεις και απειλές ασφαλείας», Την ίδια στιγμή, 50% αναγνωρίζουν ότι «τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος αυτός έχει ενισχυθεί». Στην Ελλάδα, αυτό το αίτημα προβάλλεται από 75% (στην Σουηδία, το ποσοστό αυτό φθάνει το 87%, στην Πολωνία μόλις το 44%). Σε αξιακό επίπεδο, εν τω μεταξύ, προηγείται η ειρήνη (45%), ακολουθεί η δημοκρατία (32%), έπονται τα ανθρώπινα δικαιώματα (22%)…

Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι καταστάσεις ανάγκης που στοχεύονται Βρυξελλιανά περιλαμβάνουν δίπλα στην πολεμική απειλή και τις φυσικές καταστροφές. Από δίπλα , θα ανακοινωθεί, ως φαίνεται – στενότερη συνεργασία των ενόπλων δυνάμεων με τους πολίτες…Η συνολική μηντιακή υποδοχή φαίνεται θετική – ενώ το εύλογο ερώτημα «Και μετά το 72ωρο;» για την ώρα δεν απασχολεί και τόσο. 

Όμως όταν οι Τζέη Ντι Βανς, οι Μάϊκλ Ουώλτς, οι Πητ Χέσγκεθ και οι Μάρκο Ρούμπιο του κόσμου τούτου (ο τελευταίος πιο μετρημένα, όντως!) σπάνε πλάκα σαν κολλεγιόπαιδα και υποτιμούν με κάθε τρόπο με emojis την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους ως “pathetic free-loaders” /ταλαίπωρους βολεψάκηδες (τολμούμε την μετάφραση στο ίδιο ύφος), δεν είναι παράξενο η Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη να ξεκουνιέται. Και πάλι όμως… το ερώτημα: «και μετά το 72ωρο;» δεν δείχνει να λαμβάνει κάτι σαν απάντηση. Διότι, παλαιότερες Ευρωπαϊκές παραδόσεις διαπραγμάτευσης/συνεννοήσεων αποφυγής πολέμου – οι παλιότεροι θυμούνται Ostpolitik  στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, για παράδειγμα – έχουν καταφανώς αφεθεί στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.