Αν η αυτοσυγκράτηση στην επίσημη τιτλοφόρηση της θεματολογίας του φετεινού (10^ου) Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών ήταν εμφανής – «Ανακατατάξεις»/Realignments, έναντι της παλιότερης «Πρόκλησης μιας συμπεριληπτικής ανάπτυξης», της «Αλλαγής υποδείγματος» ή της «Μετάβασης» – ήταν κατανοητή καθώς η ταχύτητα των ανατροπών και η κατάρρευση των βεβαιοτήτων δύσκολα σε αφήνει να εστιάσεις, πολύ λιγότερο να προβλέψεις κάτι από το μέλλον. Ξ πραγματικότητα των ημερών που κάλυψε φέτος το πολυ-συνέδριο δεν άφησε τίποτε όρθιο. Κυριολεκτικά, όμως.

Ήδη, οι ανακοινώσεις Τραμπ για δασμούς, η αναστολή κάποιων (ιδίως προς ΕΕ) και η υπέρβαση κάθε ορίου άλλων (ιδίως απέναντι στην Κίνα), κι ακόμη περισσότερο η ιδεολογικοποίηση της εξάχνωσης του μεταπολεμικού συστήματος ελεύθερου εμπορίου (που είχε ούτως ή άλλως πολλαπλά υπονομευθεί), άφηνε αμήχανους εισηγητές και συζητητές – και προβληματισμένο το κοινό, από αίθουσα σε αίθουσα. Πολλή συζήτηση για «ευκαιρία»/υποχρέωση της Ευρώπης να επανεφεύρει τον εαυτό της, συν κάποιες αναφορές σε ενδεχόμενο αμοιβαίο άνοιγμα ΕΕ-χωρών Ν.Α. Ασίας (ή και Κίνας: το Πεκίνο ήδη έκανε πρόταση-άνοιγμα), αρκετός προβληματισμός για το πού θα ισορροπήσει τελικώς η ίδια η Κίνα (σε αντίθεση με την προηγούμενη χρονιά, οι συζητήσεις με «περιεχόμενο Κίνα» είχαν μεγάλη συμμετοχή κοινού).

Αντίστοιχα έντονο, πάντως, το κλίμα ανατροπών στις συζητήσεις για την γεωπολιτική αβεβαιότητα. Δεν πρόλαβε, βέβαια η διοργάνωση την τοποθέτηση του ειδικού απεσταλμένου του Προέδρου Τραμπ, του 80χρονου στρατηγού Κηθ Κέλλογκ, στην Μόσχα (σε συνέντευξή του στους Τάιμς) που έκανε λόγο για αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στην Ουκρανία, με «μοντέλο Βερολίνου» που θα επέτρεπε στα Ρωσικά στρατεύματα να παραμείνουν περίπου εκεί όπου (θα) έχει διαμορφωθεί η ζώνη εμπλοκής (ο ίδιος ο Κέλλογκ διευκρίνισε ότι η αναφορά του δεν ήταν σε κυριαρχία, αλλά «σε ζώνες ευθύνης συμμαχικών δυνάμεων (χωρίς συμμετοχή ΗΠΑ)». Πλην όμως, το συνολικό κλίμα στις συζητήσεις για τις διεθνείς σχέσεις – όσο κι αν η εναντίωση στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία παρέμενε, αλλά και η  προσδοκία ενός Ευρωπαϊκού Zeitenvende,  με την έννοια του επανεξοπλισμού αλλά και της οργάνωσης Ευρωπαϊκών θεσμών διεκδίκησης και πάλι κεντρικού ρόλου – ήταν κλίμα αναζήτησης νέων γεωπολιτικών ερεισμάτων στον «πλανήτη Τραμπ».

Καθώς όμως η αίσθηση της πορείας προς πολυδιάσπαση/της δημιουργίας νέων μπλοκ – σε γεωπολιτικό αλλά και γεωοικονομικό επίπεδο, εντεινόταν τόσο το αίτημα ενίσχυσης της διασυνδεσιμότητας φάνηκε να επανέρχεται. Εντονότερα. Έτσι, ο Διάδρομος IMEC – Ινδία/Μέση Ανατολή/Ευρώπη – που στόχο έχει την διασύνδεση Ινδίας και συνολικά Ν.Α. Ασίας με Ευρώπη μέσω των χωρών της Μέσης Ανατολής – ως διόδευση τόσο αγαθών όσο και ενεργειακών πόρων, έφερε γύρω από το ίδιο τραπέζι συζήτησης από την υφυπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (που, αναπόφευκτα, στάθηκε στον «ρόλο γέφυρας» που επιδιώκει να παίξει η Ελλάδα, με στρατηγική σχέση με Ινδία όσο και με ΗΠΑ) μέχρι τον Τζέφρυ Πάιαττ πρώην υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα ενεργειακά (που χαρακτήρισε, στην δική του ματιά, την διασύνδεση IPEC ανάλογης σημασίας με την Διώρυγα του Σουέζ, αλλά πλέον σε τριπλή κατεύθυνση: εμπορίου, ενέργειας και data). Με εμφατικό τρόπο στήριξε την λογική του IMEC και ο Γκαουντάνα Σινταμάνε, από πλευράς Ιδρύματος Ερευνών της Ινδίας με έμφαση στην στρατηγική σημασία της πρωτοβουλίας, καθώς και ο Εμπλεσάμ αλ Κέτσμπι του Κέντρου Πολιτικής/EPC των Εμιράτων, θεωρώντας τα έργα συνέχεια των Συμφωνιών του Αβραάμ. Ευγενικά αποφεύχθηκε να δοθεί η αίσθηση του IMEC ως σχεδίου αντιθέτου προς τον Κινεζικό/Δρόμου Μεταξιού/OBOR. Δεν έλλειψαν βέβαια οι επισημάνσεις αμφιβολιών όσον αφορά την δέσμευση στον IMEC από πλευράς Σαουδικής Αραβίας, αλλά και ΗΠΑ επί Τραμπ. Πάντως, το γεγονός ότι την συγκεκριμένη συζήτηση συντόνιζε ο Μάθιου Μπόϋλ του Breitbart News (του μέσου που «έφερε σε επαφή» Κυριάκο Μητσοτάκη με Ντόναλντ Τραμπ) παρατηρήθηκε…

Μια μικρότερης εμβέλειας πρωτοβουλία διασυνδεσιμότητας, εκείνη των Τριών Θαλασσών/3SI που επιχειρεί να φέρει έναν βαθμό μεταφορικής και ενεργειακής διασύνδεσης σε χώρες της Ανατολικής πλευράς της Ευρώπης, σε λογική καθέτου διαδρόμου από την Βαλτική και μέχρι την Αδριατική και την Μαύρη Θάλασσα (ήδη, με την συμμετοχή της Ελλάδας από το 2023, θα μπορούσε «τέταρτη θάλασσα» να θεωρηθεί το Αιγαίο…), ανέδειξε ένα άλλο πάνελ. Σ’ αυτό, ο Ιαν Μπρεζίνσκι του Atlantic Council περιέγραψε την δεκαετή πορεία αυτής της πρωτοβουλίας ως προσπάθεια ανάπτυξης των περιφερειακών υποδομών και πληρέστερης διασύνδεσης Βορρά-Νότου στα Ανατολικά της Ευρώπης. Και ανέδειξε την σημασία που έχει η κινητοποίηση (και) ιδιωτικών κεφαλαίων για την δημιουργία αυτών των υποδομών, σε μια περίοδο μάλιστα γεωπολιτικής έντασης.

Από την πλευρά της Ελλάδας – του «Βενιαμίν» της πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών αφού προσχώρησε μόλις το 2023 – ο υφυπ. Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου έδωσε έμφαση στην διάσταση των ενεργειακών ροών Νότου-Βορρά (τέρμιναλ LNG Αλεξανδρούπολης και όχι μόνο), ενώ έδειξε και τόλμη καθώς αναφέρθηκε… στην προσπάθεια να «προσελκυσθούν επενδύσεις και Ευρωπαϊκά κεφάλαια για την ενίσχυση των σιδηροδρομικών συνδέσεων στην περιοχή». Ο ίδιος συνέδεσε με τον πιο άμεσο τρόπο την πρωτοβουλία 3SI με την πολύ «βαρύτερη» υπόθεση του IMEC, του οποίου θα μπορούσε/θα όφειλε να δημιουργήσει συνέχεια προς το κέντρο της Ευρωπαϊκής ηπείρου.

Ο Ζμπίνκεγκιεφ Πιζάρσκι, επικεφαλής του Πολωνικού Ιδρύματος Μελετών Πουλάσκι θύμισε πόσο έχει αλλάξει – γεωπολιτικά αλλά και οικονομικά – το σκηνικό στην περίοδο των τελευταίων 10 ετών . Γι αυτόν, η σημασία των logistics ακριβώς στο πόλεμο της Ουκρανίας, αναδεικνύει την καίρια σημασία της διασυνδεσιμότητας, αλλά και το γεογνός ότι «οι προκλήσεις στην Ανατολική πλευρά της Ευρώπης είναι μεγαλύτερες». (Η Πολωνία είναι ούτως ή άλλως η μεγαλύτερη και κεντρικότερη χώρα του 3 SI).

Ο τελευταίος των συμμετεχόντων στο πάνελ, Τζέημς Καραφάνο από το συντηρητικό Heritage Foundation και σύμβουλος Τραμπ, κλήθηκε να εισφέρει προς δυο κατευθύνσεις: θα παραμείνουν οι ΗΠΑ σε στήριξη της πρωτοβουλίας 3SI (αλλά και του IMEC); και πόσο θα μπορούσε η ειρήνευση στην Μαύρη Θάλασσα να δώσει πρόσθετο περιεχόμενο στην 3SI; Στο μεν πρώτο, εισέφερε την πεποίθηση ότι η προώθηση διαδρόμων και συνδέσεων αποτελεί για τις ΗΠΑ σαφή προτεραιότητα: ακριβώς από τέτοιες πρωτοβουλίες θεωρούν ότι προκύπτει οικονομική ανάπτυξη. Στο δεύτερο, υπήρξε περισσότερο επιφυλακτικός – σημειώνοντας πάντως πως στους Δελφούς άκουσε συνεχώς αναφορές στον πρόεδρο Τραμπ «που οι περισσότερες είναι λάθος»…