Τουλάχιστον 3 χαρακτήρες

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΟ 2025

Ελληνική αγορά ενέργειας: Τι να περιμένουμε το 2025
Φωτ. Design by Voltas
«Πράσινη realpolitik», συνέχιση των μεγάλων deals, δρομολόγηση εμβληματικών έργων για το ενεργειακό σύστημα της χώρας, εκκίνηση διαδικασιών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, ενεργοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης για τα Υπεράκτια Αιολικά, διαμόρφωση νέου τοπίου στα τιμολόγια ρεύματος⋅ Όλα δείχνουν πως η χρονιά που μόλις ξεκίνησε θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και παραγωγική για την ελληνική αγορά ενέργειας.

Έτος μεγάλων ανατροπών και έντονης κινητικότητας προδιαγράφεται και το 2025 για τον ενεργειακό κλάδο της Ελλάδας, καθώς η «τάση» του 2024 αναμένεται να συνεχιστεί και να ενταθεί. Την ίδια στιγμή, η έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ δημιουργεί νέα «ενεργειακά δεδομένα», αφενός από γεωπολιτικής πλευράς –καθώς αναμένεται να αναλάβει πρωτοβουλίες στα μέτωπα της Μέσης Ανατολής και της Ουκρανίας, που θα έχουν επιπτώσεις για τις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων− αφετέρου λόγω του ισχυρού σήματος αμφισβήτησης που εξέπεμψε για την αξία των πολιτικών της πράσινης μετάβασης και της ψήφου εμπιστοσύνης στα ορυκτά καύσιμα ήδη από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του. Σήμα που άρχισε ήδη να παράγει αποτελέσματα στην Ευρώπη, και ειδικότερα στην Ελλάδα: δεν είναι τυχαίο ότι η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε την ημέρα της ορκωμοσίας του Τραμπ για να αποκαλύψει το ενδιαφέρον του αμερικανικού κολοσσού Chevron να ξεκινήσει έρευνες υδρογονανθράκων σε νέα θαλάσσια οικόπεδα (που εφάπτονται με τα θαλάσσια μπλοκ νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, στα οποία δραστηριοποιείται η επίσης αμερικανική Exxon Mobil). Ούτε ότι η «πράσινη αμφισβήτηση» του Τραμπ συνέπεσε με τη στροφή που πραγματοποιεί η νέα Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με τις ευλογίες των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, για μια πιο ρεαλιστική και κοστοστρεφή πράσινη μετάβαση, με λιγότερα γραφειοκρατικά βάρη και υπερφιλόδοξους στόχους.  

«Πράσινη Realpolitik» 

Η «πράσινη realpolitik» συνδυάζεται με την παραδοχή ότι οι πολιτικές απανθρακοποίησης στην Ευρώπη πρέπει να υπηρετούν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και όχι να την υπονομεύουν, και να λαμβάνουν υπόψη τους και οικονομικές παραμέτρους −με βασικότερη αυτή του ενεργειακού κόστους− και όχι μόνο την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Πρώτο δείγμα γραφής του νέου μοντέλου κατεύθυνσης ήταν το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας που παρουσίασε η κ. Φον ντερ Λάιεν στα τέλη Ιανουαρίου. Συνδυάζεται επίσης και με την επανεξέταση της στάσης της Ευρώπης –και της Ελλάδας− απέναντι στο φυσικό αέριο, που αποτυπώνεται όχι μόνο στο θέμα των ερευνών, αλλά και στη ρήση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι «θα χρειαστούμε το καύσιμο για τα επόμενα πενήντα χρόνια και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κάτι φρικτό από την Ευρωπαϊκή Ένωση».  

Παράλληλα, εγείρεται το ερώτημα ποιος θα προμηθεύσει την Ευρώπη με φυσικό αέριο, καθώς ο Τραμπ δείχνει διάθεση εργαλειοποίησης των εξαγωγών (ακριβού) αμερικανικού LNG (που προορίζονταν να καλύψουν το κενό που θα άφηνε η εγκατάλειψη του ρωσικού αερίου), συναρτώντας το ύψος των προμηθειών της Ευρώπης με τη επιβολή δασμών. Πλην όμως, τα σενάρια για επικείμενη κατάπαυση του πυρός και στην Ουκρανία φέρνουν στο προσκήνιο και την προοπτική της επαναφοράς του δαιμονοποιημένου μεν, φθηνότερου δε ρωσικού αερίου αγωγών. Πρόκειται για ένα πεδίο ανταγωνισμού που αφορά άμεσα και την Ελλάδα, η οποία διαθέτει μεν υποδομές που προωθούν τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Ρεβυθούσα, FSRU Αλεξανδρούπολης) προωθώντας μάλιστα και νέες, όπως τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, καλύπτει όμως ακόμη το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών από το ρωσικό αέριο που ρέει μέσω του TurkStream.

Η «ΠΡΑΣΙΝΗ REALPOLITIK» ΣΥΝΔΥΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΟΤΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΘΡΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΤΗΝ ΥΠΟΝΟΜΕΥΟΥΝ, ΚΑΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ −ΜΕ ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΗ ΑΥΤΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ− ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. ΠΡΩΤΟ ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ Η Κ. ΦΟΝ ΝΤΕΡ ΛΑΙΕΝ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ. ΣΥΝΔΥΑΖΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ –ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ− ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ.

Προοπτικές και στοιχήματα

Σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο θα χαραχθεί η ενεργειακή πολιτική της χώρας φέτος, έτος κατά το οποίο, πέρα από το νέο μοντέλο της ρεαλιστικής πράσινης μετάβασης, αναμένεται επίσης να τεθούν σε λειτουργία έργα κρίσιμα για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, σε συνέχεια του ιστορικού ορόσημου που σηματοδότησε η εμπορική λειτουργία του FSRU Αλεξανδρούπολης την 1η Οκτωβρίου. Αναμένονται επίσης κρίσιμα βήματα ωρίμανσης πολλά υποσχόμενων νέων τεχνολογιών, όπως είναι τα υπεράκτια αιολικά, η δέσμευση και η αποθήκευση άνθρακα (CCS) και το υδρογόνο. Η έλευση την 1η Φεβρουαρίου των διζωνικών τιμολογίων είναι η πρώτη κίνηση προς τη «νέα τάξη πραγμάτων» στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού που επιχειρεί να εγκαθιδρύσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην προσπάθειά του να μειώσει το κόστος ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές. Σε επίπεδο θεσμικών πρωτοβουλιών, αναμένονται εναγωνίως –μεταξύ άλλων− τα αποκαλυπτήρια του πλαισίου που θα «βάλει τάξη» στις περικοπές πράσινης ενέργειας και η πρόσκληση για εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης χωρίς λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση, αλλά με ταχεία αδειοδότηση. 

Τέλος, last αλλά σίγουρα not least, όλα δείχνουν ότι και το 2025 θα συνεχιστούν τα μεγάλα deals στην ενέργεια που σφράγισαν το 2024, στα οποία ξεχώρισαν η εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής από τη Masdar, ένα deal με εμβέλεια εκτός των ελληνικών συνόρων, και το μεγάλο εσωτερικό ξεκαθάρισμα στην Helleniq Energy που αποεπένδυσε από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και ταυτόχρονα απέκτησε τον πλήρη έλεγχο της Elpedison. Εξέλιξη-ορόσημο για φέτος θα είναι η εισαγωγή των μετοχών της Metlen στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, ενώ σημαντική εξέλιξη, με εξωστρεφές πρόσημο, είναι και η αρχική δημόσια εγγραφή της θυγατρικής της ΤΙΤΑΝ στις ΗΠΑ.

Το νέο τοπίο στα τιμολόγια ρεύματος 

Το διζωνικό τιμολόγιο που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου (αντικαθιστώντας το νυχτερινό τιμολόγιο με πεδίο εφαρμογής τα περίπου 1,5 εκατ. νοικοκυριά που έχουν ρολόι διπλής εγγραφής), επιστρατεύτηκε ως όπλο αφενός για τη μείωση των τιμολογίων λιανικής (με την καλύτερη αξιοποίηση από τους καταναλωτές της φθηνής ενέργειας που παράγεται το μεσημέρι από τα φωτοβολταϊκά), αφενός για την άρση των ανισορροπιών στη χονδρεμπορική αγορά. Ανισορροπίες που αποτυπώθηκαν με την εκθετική αύξηση των περικοπών ΑΠΕ, αλλά και των ωρών με σχεδόν μηδενικές τιμές ενέργειας. Οι χρήστες του νυχτερινού τιμολογίου έχουν χαμηλότερες τιμές τον χειμώνα από τις 12 έως τις 3 το μεσημέρι και μεταξύ 2 με 5 τα ξημερώματα, και το καλοκαίρι από τις 11 έως τις 3 και από τις 2 έως τις 4 τη νύχτα. Με άλλα λόγια, οι περισσότερες ώρες με τις φθηνότερες χρεώσεις του νυχτερινού τιμολογίου μεταφέρονται το μεσημέρι, ενώ παραμένει και μια φθηνή ζώνη τη…βαθιά νύχτα. 

Εντός του 2025, όμως, θα προστεθεί και το πορτοκαλί στο χρωματολόγιο των τιμολογίων λιανικής, με την έλευση του δυναμικού τιμολογίου, που θα προσφέρει ωριαία τιμολόγηση και σε πρώτη φάση θα αφορά τους επαγγελματίες καταναλωτές. Το δυναμικό τιμολόγιο θα προσφερθεί αρχικά σε έναν αριθμό πελατών που προσεγγίζει τους 155.000 και αφορά τις μεγαλύτερες παροχές Χαμηλής και Μέσης Τάσης, δηλαδή μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, βιοτεχνίες που αθροίζουν πάνω από 46% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρισμού στην Ελλάδα. Στόχος είναι, με την ολοκλήρωση του 2025, να παρέχονται δεδομένα για την εφαρμογή της δυναμικής τιμολόγησης, που θα καλύπτουν το 60% της συνολικής κατανάλωσης. 

Νέα δεδομένα υπάρχουν πλέον και στα μπλε τιμολόγια, καθώς μπήκε φρένο στα σταθερά τιμολόγια (με ρήτρα πρόωρης αποχώρησης) με διάρκεια μικρότερη των δώδεκα μηνών, με το ΥΠΕΝ να εξετάζει τρόπους να ενθαρρυνθεί η στροφή των καταναλωτών στα εν λόγω προϊόντα που προστατεύουν από τις διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών και στην παρούσα φάση έχουν ανταγωνιστική τιμολόγηση έναντι των πράσινων τιμολογίων, στα οποία βρίσκεται ακόμα –λόγω αδράνειας− η πλειονότητα των νοικοκυριών.

Τα μεγάλα έργα που θα τεθούν σε λειτουργία φέτος 

Φέτος είναι επίσης το έτος που θα «μπουν στην πρίζα» δύο εμβληματικά έργα για το ενεργειακό σύστημα της χώρας: Ο λόγος για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής και τη νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, ισχύος 877 MW, των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil. Οι κατασκευαστικές εργασίες της μεγάλης διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, μεταφορικής ικανότητας 1 GW, που υλοποιεί η θυγατρική του ΑΔΜΗΕ Αριάδνη Interconnection ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο και το έργο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την άνοιξη του 2025, αίροντας πλήρως την ηλεκτρική απομόνωση της Κρήτης και ανοίγοντας τον δρόμο για την πλήρη αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού (κυρίως) και ηλιακού δυναμικού του νησιού. Το επόμενο έτος θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία και η Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής, που βρίσκεται ήδη σε δοκιμαστική λειτουργία. Η μονάδα διαθέτει χαρακτηριστικά που επιτρέπουν την αξιοποίησή της ως σταθμού βάσης για το σύστημα, ενώ, αν ληφθεί υπόψη και η γεωγραφική της τοποθεσία −κοντά στο σημεία διασύνδεσης του ηλεκτρικού συστήματος με Τουρκία, Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία−, γίνεται σαφής η στρατηγική της σημασία για το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Φωτ. Design by Voltas
Φωτ. Design by Voltas

Η χρονιά της μπαταρίας 

Μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις που αναμένεται το 2025 είναι η θέσπιση του Μηχανισμού Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ ως πρώτο μεγάλο βήμα για την αντιμετώπιση του «αγκαθιού» της απόρριψης πράσινης ενέργειας (κυρίως λόγω της ανισορροπίας στο ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης σε περιόδους υπερπαραγωγής των φωτοβολταϊκών με χαμηλή ζήτηση) που εντάθηκε εντός του 2024. Το ΥΠΕΝ προωθεί δυναμικά και την ταχύτερη διείσδυση της αποθήκευσης ενέργειας ως αντίδοτο στις περικοπές και τις μηδενικές/αρνητικές τιμές. Σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα, έως το τέλος του 2025 θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία οι πρώτες μπαταρίες ισχύος 400 MW που έλαβαν λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση στον πρώτο διαγωνισμό της ΡΑΑΕΥ (καλοκαίρι 2023), αν και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται να δοθεί παράταση έως τον Ιούνιο του 2026. Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να βγει στον αέρα η πρόσκληση του ΥΠΕΝ για εγκατάσταση μπαταριών χωρίς ενίσχυση, αλλά με fast track αδειοδότηση για έργα δυναμικότητας 2 GW, για την οποία αναμένεται να εκδηλωθεί ισχυρό ενδιαφέρον από την αγορά.

«Μπαίνει στην πρίζα» η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα

Το 2025 προδιαγράφεται επίσης ως η χρονιά που αναμένεται να «μπει στην πρίζα» η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, καθώς ωριμάζουν όλοι οι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα: Έργα δέσμευσης άνθρακα σε βιομηχανίες μεγάλης έντασης CO2 (o λόγος για τα project «Όλυμπος» και «Ήφαιστος» των τσιμεντοβιομηχανιών Ηρακλής και ΤΙΤΑΝ αντίστοιχα, και το project «IRIS» της Motor Oil), η αποθήκη CO2 στον Πρίνο, έργο προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, που τρέχει η θυγατρική της Energean EnEarth, και το έργο «Apollo C02» του ΔΕΣΦΑ, που προβλέπει τη δημιουργία αγωγών για τη μεταφορά του C02 από τους emitters, τη φόρτωσή του C02 σε ειδική εγκατάσταση στη Ρεβυθούσα, και τη μεταφορά του με ειδικά πλοία στην αποθήκη στον Πρίνο, για την οποία αναμένεται φέτος η λήψη της άδειας αποθήκευσης, η περιβαλλοντική αδειοδότησή της και η διενέργεια του market test εντός του καλοκαιριού.

Προσβλέποντας σε «ούριους ανέμους» για τα Υπεράκτια Αιολικά

Φέτος αναμένεται να ενεργοποιηθεί και το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης για τα Υπεράκτια Αιολικά, με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα ενσωματώνει τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και θα ορίζει τις δυνάμει θαλάσσιες περιοχές για υπεράκτια αιολικά με ορίζοντα ανάπτυξης έως το 2050. Το επόμενο βήμα είναι η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, που θα διενεργήσει τις απαραίτητες μελέτες (ανεμολογικές, έρευνες βυθού), μέσω των οποίων θα συλλεχθούν τα απαραίτητα δεδομένα που θα επιβεβαιώσουν την καταλληλότητα των θαλασσοτεμαχίων για την ανάπτυξη ΥΑΠ. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν αυτές οι μελέτες εντός του 2026 και να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί εγκατάστασης έργων εντός του 2027, ώστε να υλοποιηθεί ο στόχος του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για υπεράκτια αιολική ισχύ 1,9 GW έως το τέλος της δεκαετίας. 

ΦΕΤΟΣ ΘΑ ΤΡΕΞΟΥΝ ΔΥΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ: Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΚΡΗΤΗΣ-ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΑ ΜΟΝΑΔΑ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ, ΙΣΧΥΟΣ 877 MW, ΤΩΝ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΚΑΙ MOTOR OIL. ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ-ΑΤΤΙΚΗΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ 1 GW, ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΕΙ Η ΘΥΓΑΤΡΙΚΗ ΤΟΥ ΑΔΜΗΕ ΑΡΙΑΔΝΗ INTERCONNECTION ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΤΕΘΕΙ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ 2025, ΑΙΡΟΝΤΑΣ ΠΛΗΡΩΣ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ.

Συνέχεια στα μεγάλα deals μετά την «καταιγίδα» του 2024 

Νέες συμφωνίες, εξαγορές, καθώς και νέα εταιρικά σχήματα που δημιουργούνται γύρω από εμβληματικά ενεργειακά έργα, αναμένονται φέτος, σε συνδυασμό με την περαιτέρω ανάπτυξη των μεγάλων ομίλων (ΔΕΗ, Metlen, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή υπό την ομπρέλα της Masdar, Helleniq Energy, Motor Oil, ΔΕΠΑ Εμπορίας), με έμφαση στην πράσινη ενέργεια, που βρίσκεται στο επίκεντρο του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος τόσο των παραδοσιακών εταιρειών της αγοράς των ΑΠΕ, όσο και άλλων παικτών. Εξελίξεις αναμένονται και στο μέτωπο των τελευταίων αποκρατικοποιήσεων, αλλά και στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση, κατά τη νέα χρονιά ο ενεργειακός κλάδος αναμένεται εκ νέου να πρωταγωνιστήσει στα επιχειρηματικά πράγματα της χώρας.

Metlen: Eίσοδος στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου με νέα ταυτότητα 

Η ξεκάθαρη στρατηγική στόχευση της Metlen στις ανάγκες της μεγάλης ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς για νέα προϊόντα επισφραγίστηκε και με την αλλαγή της επωνυμίας εντός του 2024. Η νέα ονομασία Metlen Energy & Metals (πρώην Mytilineos) συνδέεται με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό για τη δημιουργία ενός διεθνοποιημένου brand, καθώς το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου διευρύνεται. Η παρουσία της Metlen έχει εδραιωθεί σε νέες μεγάλες αγορές, όπως ο Καναδάς και η Ιταλία, την ώρα που η βιομηχανική δραστηριότητα συνεχίζει να προχωρά εντυπωσιακά για το αλουμίνιο και την αλουμίνα, με την εταιρεία να κάνει ποδαρικό το 2025 ανακοινώνοντας μια επένδυση στρατηγικής σημασίας για την αυτονομία της Ευρώπης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, τη δημιουργία μιας νέας ολοκληρωμένης γραμμής παραγωγής, που εκτός από βωξίτη και αλουμίνα θα παράγει και γάλλιο, ένα μέταλλο κομβικό για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, για το οποίο η Ευρώπη παρουσιάζει επικίνδυνη εξάρτηση από την Κίνα. 

Φέτος αναμένεται να ανοίξει και ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της Metlen, με τη δρομολογούμενη εισαγωγή της μετοχής της στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Eξέλιξη που δεν αποτελεί απλώς ορόσημο για την πορεία της εταιρείας, αλλά και ηχηρή επιβεβαίωση της διεθνοποίησής της, δεδομένου ότι ήδη το 50% της δραστηριότητάς της πραγματοποιείται εκτός συνόρων, με παρουσία σε πέντε ηπείρους. Η δρομολογούμενη εισαγωγή των μετοχών της Metlen στον FTSE 100 ανοίγει νέους ορίζοντες για την εταιρεία ενισχύοντας την εξωστρέφειά της και δημιουργώντας προϋποθέσεις για αύξηση της κεφαλαιοποίησής της, καθώς και διεύρυνση της μετοχικής της βάσης. Ταυτόχρονα, η στρατηγική αυτή κίνηση αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στο αναπτυξιακό αφήγημα της εταιρείας, εντός και εκτός συνόρων.

Η επόμενη ημέρα για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας

Το επόμενο διάστημα, πιθανότατα εντός του έτους, αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για το μέλλον της ΔΕΠΑ Εμπορίας μετά την αποεπένδυση της Helleniq Energy και την πώληση του 35% στο ΤΑΙΠΕΔ. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας βρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού σε καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο με παρουσία στις ΑΠΕ και στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, πέρα από την παραδοσιακή δραστηριότητα της εμπορίας φυσικού αερίου. Ένα από τα σημαντικότερα asset της είναι η θυγατρική της εταιρεία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας. Μεταξύ των επιλογών που έχει μπροστά του το ΤΑΙΠΕΔ είναι να ανοίξει εκ νέου διαδικασία πώλησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας (εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο όσο παραμένουν οι εκκρεμότητες της διαιτησίας με την Gazprom και της δικαστικής διένεξης με την ELFE) ή και την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

ΔΕΗ: Προσανατολισμένη σταθερά στο δικό της Green Deal 

Με την αναθεώρηση του επενδυτικού της πλάνου στα τέλη του 2024, η ΔΕΗ θέτει στόχο για 10,1 δισ. ευρώ επενδύσεις την επόμενη τριετία, με τα EBITDA του ομίλου να «κλείνουν» στα 2,7 δισ. ευρώ το 2027. Η εταιρεία αναμένεται να συνεχίσει και το 2025 τις εντυπωσιακές κινήσεις που έγιναν το 2024 και τα προηγούμενα χρόνια, όπως η εξαγορά της Κωτσόβολος (το δεύτερο mega deal μετά την εξαγορά της Enel Green Power Romania το 2023), η σύναψη στρατηγικών συμφωνιών για ανάπτυξη ΑΠΕ στην Ελλάδα και το εξωτερικό με εταιρείες όπως η RWE, η Motor Oil, η Metlen και η Aktor, η εξαγορά έργων ΑΠΕ σε λειτουργία 629 MW στη Ρουμανία από τη Macquarie, η στρατηγική συμφωνία εξαγοράς έργων ΑΠΕ με τους ομίλους Κοπελούζου και Σαμαρά, καθώς και η σύσταση δύο νέων κοινών εταιρειών στον χώρο των ΑΠΕ ανάμεσα στη MORE και τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες.

Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο της ΔΕΗ για την περίοδο 2025-2027, έως το τέλος του 2026 αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή πράσινων έργων ισχύος άνω του 1,5 GW, με μεγάλο μέρος αυτών να αφορά την αγορά της Ρουμανίας. Ο σχεδιασμός προδιαγράφει την είσοδο στην αγορά της Βουλγαρίας μέσω της ενεργοποίησης φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος 165 ΜW που βρίσκονται ήδη υπό κατασκευή και την περαιτέρω επέκταση στην Ιταλία (μετά το πρώτο βήμα που έγινε με την παράδοση των δυο φωτοβολταϊκών από τη δεξαμενή των έργων που ωριμάζει για λογαριασμό της ΔΕΗ η Metlen υπό την ιδιότητα του developer) με την προσθήκη δυο νέων clusters φωτοβολταϊκών, συνολικής ισχύος 160 MW. 

Οι πρώτες κινήσεις της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή υπό την ομπρέλα της Masdar

Το θερμόμετρο του ενεργειακού «πυρετού» ανέβασε πέρυσι στα ύψη η εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή από τη Masdar των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μέσω μιας συμφωνίας ύψους 3,2 δισ. ευρώ που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη συναλλαγή στον τομέα της ενέργειας στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών και μία από τις μεγαλύτερες στον κλάδο των ΑΠΕ στην Ευρώπη. Το 2025 θα είναι η χρονιά που θα φανούν οι πρώτες κινήσεις των νέων ιδιοκτητών του leader της ελληνικής αγοράς πράσινης ενέργειας. Η αραβική εταιρεία θα φέρει μακροπρόθεσμα κεφάλαια και διεθνή τεχνογνωσία για να επιταχύνει τα σχέδια ανάπτυξης της TΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία προσβλέπει σε 6 GW εγκατεστημένης ισχύος ανανεώσιμης ενέργειας έως το 2029, στόχος που εντάσσεται πλέον στον ευρύτερο σχεδιασμό της Masdar για την ενίσχυση του πράσινου χαρτοφυλακίου της σε όλη την Ευρώπη, ευελπιστώντας να φτάσει παγκοσμίως τα 100 GW έως το 2030.

Motor Oil: Ποντάρει στην κυκλική οικονομία και στα πρατήρια του μέλλοντος 

Ακόμα ένας όμιλος που πρωταγωνίστησε το 2024 στα ενεργειακά deals και αναμένεται να συνεχίσει και το 2025 είναι η Motor Oil. Ήδη εντός του Ιανουαρίου ολοκληρώθηκε η εξαγορά Ηλέκτωρ, έναντι 115 εκατ. ευρώ, που δίνει στον όμιλο τη δυνατότητα να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα Η εταιρεία εκτιμά ότι η αξία των μελλοντικών συμβάσεων για κατασκευή και λειτουργία σχετικών έργων θα αγγίξει τα 5 δισ. ευρώ, αποκλειστικά για την ελληνική αγορά. Η επένδυση αυτή εντάσσεται στη στρατηγική της Motor Oil για την κυκλική οικονομία, ανοίγοντας δρόμους για ανάπτυξη και ενίσχυση της παρουσίας της στον τομέα.

Η Motor Oil αποκάλυψε επίσης τον σχεδιασμό της για δυναμική είσοδο στον τομέα λιανικής, με πρώτο μεγάλο βήμα την εξαγορά της αλυσίδας καταστημάτων TWENTY 4 SHOPEN μέσω της θυγατρικής Core Innovations, του φορέα δημιουργίας «του πρατηρίου του μέλλοντος». Προ ολίγων ημερών η Core Innovations προχώρησε και στην εξαγορά της εταιρείας specialty καφέ Taresso Artisan Coffee, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι η Motor Oil αναμένεται να κάνει επενδυτικό μπάσιμο και στα φαρμακεία, τα οποία θα αποτελέσουν έναν ακόμη κρίκο στον μακροπρόθεσμο μετασχηματισμό των πρατηρίων υγρών καυσίμων, αξιοποιώντας πλήρως τους χώρους στάθμευσης και παραμονής, με σκοπό μία ολιστική εξυπηρέτηση πελατών. 

Η νέα κατεύθυνση της Ηelleniq Energy

Μέσα στον Δεκέμβριο η Helleniq Energy ανέλαβε τον πλήρη έλεγχο της Elpedison, έπειτα από τη συμφωνία για την εξαγορά του μεριδίου της ιταλικής Edison στην κοινή εταιρεία. Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για μια δημοπρασία που θα περιλάμβανε διαδοχικούς κύκλους προσφορών και αντιπροσφορών μεταξύ των δύο μετόχων, η διαδικασία ολοκληρώθηκε με μία και μοναδική πρόταση, αυτή της Helleniq Energy. Ο ελληνικός όμιλος, που είχε ανοίξει τη συζήτηση για το «διαζύγιο» με τον επί 15ετίας συνεταίρο του στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, προσέφερε 164 εκατ. ευρώ για το 50% των μετοχών της Elpedison, που κατείχε η Edison, πρόταση που αποδέχθηκε ο ιταλικός όμιλος. 

Ακολούθησε η υπογραφή (στις 19 Δεκεμβρίου) της σύμβασης πώλησης και μεταβίβασης στο Υπερταμείο (πρώην ΤΑΙΠΕΔ) του 35% των μετοχών που κατείχε η HELLENiQ ENERGY στη ΔΕΠΑ Εμπορίας. Οι κινήσεις αυτές σηματοδοτούν μια νέα κατεύθυνση για την Helleniq, με στόχο την αναδιάρθρωση και τη συγκέντρωση των δραστηριοτήτων της στον τομέα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας σε έναν ενιαίο ισχυρό πυλώνα, την Elpedison, που οσονούπω θα αποκτήσει νέα επωνυμία. Η διοίκηση της Helleniq Energy έθεσε πρόσφατα ως στόχο για την Elpedison να αυξήσει το μερίδιό της στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στο 10% το 2026, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο εισαγωγής της νέας Elpedison στο Χρηματιστήριο, με στόχο την άντληση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της περαιτέρω ανάπτυξής της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ